Πολλά έντομα, κυρίως κολεόπτερα, προσβάλλουν το ξύλο στα δάση, αλλά ευτυχώς λίγα το προσβάλλουν στις κατοικίες. Τις οπές από τα έντομα που προσβάλλουν το ξύλο στα δάση μπορεί να τις μπερδέψουμε με αυτές που προκαλούνται από ξυλοφάγα έντομα των κατοικημένων χώρων. Όταν το ξύλο αποξηραίνεται αρκετά για την χρήση του ως ξυλεία για έπιπλα, η προνύμφη των κολεοπτέρων νεκρώνεται. Επομένως, τα έντομα αυτά δεν μπορεί να είναι υπεύθυνα για προσβολές στα σπίτια. Ωστόσο, οι οπές προσβολής παραμένουν και είναι ορατές κατά την διάρκεια της κοπής της ξυλείας. Τα ακίνδυνα κατάλοιπα προηγούμενων προσβολών ξεχωρίζουν από τα σημάδια προσβολής των ξυλοφάγων εντόμων των κατοικημένων χώρων στο ότι οι στοές από τα ξυλοφάγα έντομα που προσβάλλουν ‘’ζωντανό’’ ξύλο είναι χρωματισμένές, συνήθως κόκκινο - καστανές και άδειες. Αντιθέτως, οι στοές των ξυλοφάγων κολεοπτέρων των κατοικημένων χώρων είναι άχρωμες και γεμάτες πριονίδι.
Anobium punctatum
Το ενήλικο έχει μήκος 2.5 – 6 mmκαι κοκκινωπό ως καστανό χρώμα. Τα θηλυκά επιλέγουν για ωοτοκία ανώμαλες επιφάνειες σε αρκετά ώριμο ξύλο. Η κατάσταση που βρίσκεται η επιφάνεια του ξύλου φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο απ’ ότι το είδος της ξυλείας. Οι προνύμφες τρέφονται στην εξωτερική ζώνη του ξυλώδους παρεγχύματος και ζουν όλη τους τη ζωή εντός του ξύλου. Το χαρακτηριστικό της προσβολής είναι κυκλικές στοές, διαμέτρου 1 – 2 mm, γεμάτες πριονίδι με αμμώδη μορφή και υφή. Το παραγόμενο από τις προνύμφες πριονίδι συσσωρεύεται στις στοές χωρίς να συμπιέζεται και αποτελείται από τεμαχίδια άπεπτου ξύλου και περιττώματα του εντόμου. Το σαράκι τρέφεται με ξύλο και εκτός από τις ζημιές που προκαλεί στα δάση μειώνοντας την εμπορική αξία του ξύλου, αποτελεί και το σπουδαιότερο εχθρό των ακατέργαστων και κατεργασμένων ξύλων που προορίζονται για έργα, όπως οι στέγες σπιτιών, πατωμάτων σπιτιών, έργων τέχνης, εκκλησιές κ.λπ., ενώκαταστρέφει πατώματα, έπιπλα αξίας, τέμπλα εκκλησιών, έργα τέχνης, κότερα, στέγες, ξύλα εμπορίου κ.ά.
Hylotrupes bajulus
Το ενήλικο έχει μήκος 8 – 12 mmκαι γκριζόμαυρο χρωματισμό. Προτιμά μαλακή ξυλεία με χαμηλή περιεκτικότητα σε υγρασία που χρησιμοποιείται σε κατοικίες, όπως πεύκο και έλατο και προσβάλλει αποκλειστικά το σομφό ξύλο. Η στοά, η οποία δημιουργείται από τις προνύμφες, έχει ελλειψοειδή διατομή, ακολουθώντας την διεύθυνση των ινών του ξύλου, ενώ παράγονται μεγάλες ποσότητες πριονιδιού. Εάν τα τοιχώματα της στοάς εξεταστούν με προσοχή, τα σημάδια ‘’μασήματος’’ από την προνύμφη μπορεί να παρατηρηθούν και με γυμνό μάτι. Αυτά τα σημάδια αποκτούν μια κυματοειδή μορφή, ενώ οι στοές της προνύμφης είναι συχνά παράλληλες με την επιφάνεια. Τα τέλεια προσβάλλουν το ξύλο δημιουργώντας χαρακτηριστικές οβάλ και μεγάλες οπές. Επειδή όμως, λίγες μόνο προνύμφες μπορούν να καταστρέψουν μεγάλη ποσότητα ξύλου, οι οπές από τα τέλεια είναι σχετικά σπάνιες.
Xestobium rufovillosum
Η κοινή ονομασία του εντόμου είναι ‘’το ρολόι του θανάτου’’ και προέρχεται από τον ήχο των χτυπημάτων που δημιουργούν τα άτομα και των δύο φύλων κατά την περίοδο της σύζευξης. Το τέλειο έχει μήκος 5 – 7 mmμε κοκκινοκαστανό χρωματισμό. Οι προνύμφες του μπορούν να διασπάσουν και να χρησιμοποιήσουν τα τοιχώματα και το περιεχόμενο των κυττάρων του ξύλου. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προνύμφες φαίνεται να προτιμούν το ξύλο που έχει ήδη προσβληθεί από ξυλοφάγους μύκητες.
Lyctus brunneus
Οι προνύμφες τρέφονται με ξηρό ή επεξεργασμένο ξύλο υψηλής περιεκτικότητας σε άμυλο. Καταστρέφουν φρέσκο και υγιές ξύλο. Στις κατοικίες η προσβολή είναι πολύ συνήθης σε καυσόξυλα, εσωτερικό ξύλινο διάκοσμο σπιτιών, έπιπλα και κατασκευές από μπαμπού και σε κορνίζες. Τα ξύλινα αντικείμενα είναι δυνατόν να προσβληθούν από αρκετές γενεές του εντόμου, μέχρι της ολικής καταστροφής του εσωτερικού τους. Επίσης, προσβάλλουν κατακείμενα δέντρα και το σομφό ξύλο από βελανιδιά, φράξο, φτελιά καθώς και όρθια ξύλου ευκαλύπτου. Χαρακτηριστικό της προσβολής είναι οι οπές μεγέθους κεφαλής καρφίτσας στο ξύλο, η λεπτή κίτρινη σκόνη (πριονίδι) και η εμφάνιση του τέλειου εντόμου κατά τους θερινούς μήνες.
Καταπολέμηση
Η «Σμινθέας» για την καταπολέμηση γενικά όλων των ειδών των ξυλοφάγων εντόμων ακολουθεί τα παρακάτω:
α) Ανίχνευση των προσβολών
Το πιο εμφανές σημάδι της προσβολής του ξύλου από ξυλοφάγα κολεόπτερα είναι οι οπές από την έξοδο των τελείων. Επίσης, προσβολές από το Anobiumpunctatum είναι λιγότερο πιθανές σε χώρους θερμαινόμενους και καλά αεριζόμενους ενώ ξυλεία που διατηρείται σε καλή κατάσταση είναι απίθανο να καταστραφεί από Xestobiumrufovillosum. Τέλος, τοLyctusbrunneus προσβάλλει ξύλα με υψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο.
β) Προληπτικά μέτρα
Αφού λοιπόν, εντοπίσουμε το είδος του ξυλοφάγου εντόμου υπάρχει στον χώρο σας, η «Σμινθέας» σας συμβουλεύει για τα προληπτικά μέτρα που θα πρέπει να τηρήσετε ώστε να μην εισάγονται προνύμφες με την ξυλεία ή το εμπόριο χρησιμοποιούμενων επίπλων.
γ) Χημική καταπολέμηση
Η εφαρμογή υγρών εντομοκτόνων με υψηλή υπολειμματική δράση αποτελεί τον καλύτερο τρόπο καταστολής της προσβολής από ξυλοφάγα έντομα. Ωστόσο, η έγχυση υγρών εντομοκτόνων εντός της στοάς δεν αποφέρει ικανοποιητικά αποτελέσματα, είτε λόγω του ότι η δραστική ουσία παρακρατείται από τα ρινίσματα, είτε λόγω του ότι η προνύμφη δεν επανέρχεται σε προσβεβλημένη στοά. Έτσι, εφαρμόζουμε ένεση αυτών σε γερό, μη προσβεβλημένο ξύλο, ώστε να προληφθεί η προσβολή. Στη συνέχεια, γεμίζουμε με διάφορα υλικά (κερί, λινέλαιο, ρητινώδεις πολυεστερικές ρητίνες) τις οπές ώστε να ελέγξουμε νέες προσβολές και οπές εξόδου των εντόμων.
δ) Υποκαπνισμός (fumigation)
Επειδή οι παραπάνω μέθοδοι είναι και χρονοβόρες και κοστίζουν πολύ, ο καλύτερος τρόπος καταπολέμησης των ξυλοφάγων εντόμων που εφαρμόζει η «Σμινθέας» σε κατοικημένους χώρους είναι ο υποκαπνισμός, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τα υπόλοιπα υλικά που βρίσκονται στον χώρο σας.
