• Blattella germanica (Γερμανική κατσαρίδα)

Είναι σχετικά μικρό είδος με μήκος ακμαίου 10 - 15 mm, καστανόξανθο χρωματισμό και δύο σκούρες καστανές επίμηκες παράλληλες λωρίδες στο πρόνωτο. Στην προνύμφη οι λωρίδες αυτές είναι φαρδύτερες και επεκτείνονται προς το μέσο- και μετανώτο. Τα ενήλικα αρσενικά διακρίνονται από τα θηλυκά γιατί έχουν λεπτότερο σώμα και τα τελευταία άρθρα της κοιλιάς είναι ορατά περάν των πτερύγων. Ο ωόσακος είναι μεγάλος σχετικά με το μέγεθος του θηλυκού και μεταφέρεται από αυτό μέχρι την εκκόλαψη των ωών. Τα ενήλικα συζευγνύονται και μετά από 2 - 4 ημέρες σχηματίζεται ο ωόσακος. Ο αριθμός των ωών ποικίλλει αλλά κατά μέσο όρο είναι περίπου 36. Η διάρκεια της ζωής των ενηλίκων είναι περίπου 153 και 128 ημέρες για τα θηλυκά και αρσενικά, αντίστοιχα. είναι περίπου 6 μήνες κατά τη διάρκεια των οποίων παράγει 4 - 8 ωοθήκια, Προτιμάει ζεστό (20 - 27°C) και υγρό περιβάλλον και είναι κοινό σε κουζίνες, αποθήκες τροφίμων, μπάνια, σε σωληνώσεις και αγωγούς θέρμανσης, πίσω από ηλεκτρικές συσκευές κ.α.

• Periplanetta americana (Αμερικάνικη κατσαρίδα)

Το ακμαίο έχει μήκος 34 - 40 mm, χρώμα λαμπερό ερυθροκαστανό και με μια ανοιχτότερου χρώματος περιοχή στην περιφέρεια του προνώτου. Οι πτέρυγες είναι καλά αναπτυγμένες και φθάνουν στο θηλυκό μέχρι το άκρο της κοιλιάς, ενώ το αρσενικό είναι λίγο μακρύτερες. Μπορούν να πετούν σε μικρές αποστάσεις αλλά αυτό γίνεται σπάνια. Η θερμοκρασία και η διατροφή επηρεάζουν σημαντικά τη διάρκεια ανάπτυξης. Τα ενήλικα λίγες μέρες μετά την έξοδό τους συζευγνύονται και κάθε 4 - 10 ημέρες το θηλυκό παράγει έναν ωόσακο, μέσα στο οποίο βρίσκονται περίπου 18 ωά. Γεννάει όλο το έτος, 9 - 10 φορές. Απουσία αρσενικών παρατηρείται συχνά παρθενογένεση. Η διάρκεια ζωής στο ενήλικο στάδιο είναι 125 - 706 ημέρες για τα θηλυκά και 125 - 362 ημέρες για τα αρσενικά. Προτιμά θερμοκρασίες γύρω στους 29°C και αρκετά υψηλή υγρασία. Την συναντάμε κυρίως σε εστιατόρια, εργαστήρια παρασκευής τροφίμων, καταστήματα και ζαχαροπλαστεία, σωληνώσεις και γενικά σε θέσεις που συνδυάζουν θερμότητα και υψηλή υγρασία.

• Supella longipalpa

Έχει μήκος 11 - 14 mm στο ενήλικο στάδιο, χρώμα ανοιχτό καστανό και 2 ανοιχτόχρωμες κιτρινοκαστανές λωρίδες κατά μήκος του σώματός του. Το πρόνωτο φέρει μια σκούρα καστανή περιοχή που έχει σχήμα καμπάνας. Στα θηλυκά οι πτέρυγες καλύπτουν μόνο τα ¾ της κοιλιάς. Οι ωόσακοι είναι καστανοί, ελαφρώς κυρτοί και φέρουν 16 ωά περίπου ο καθένας. Το θηλυκό φέρει τον ωόσακο 24 - 36 ώρες και στη συνέχεια τον προσκολλά σε προστατευμένες θέσεις, όπως κάτω από ράφια και έπιπλα ή στο εσωτερικό των οικιακών συσκευών όπως τηλέφωνα, ηλεκτρικές κουζίνες κ.α. Τα ενήλικα ζουν περίπου 6 μήνες σε θερμό και σχετικά ξηρό περιβάλλον και κατασκευές που βρίσκονται ψηλότερα από το πάτωμα όπως κορνίζες, ταπετσαρίες, διάφορες συσκευές.

• Polyphaga aegyptiaca

Είναι μεγάλος είδος. Το αρσενικό είναι πτερωτό με μήκος 25 - 32 mm και σκούρο καστανό χρωματισμό. Το θηλυκό είναι άπτερο, έχει μήκος 25 - 34 mm και σκούρο μαύρο κατά κανόνα χρωματισμό. Και στα δύο φύλα το πρόνωτο εμπρός και περιφερειακά φέρει ανοιχτότερο χρωματισμό. Ο ωόσακος έχει μήκος 12 mm και φέρει 7 - 13 ωά. Συνήθως απαιτούνται 2 - 3 χρόνια ή και περισσότερα για την συμπλήρωση του βιολογικού του κύκλου. Προτιμά ξηροθερμικές ή ημιξηροθερμικές συνθήκες γι’ αυτό το συναντάμε κυρίως γύρω από κατοικίες σε ξηροθερμικές περιοχές. Είναι προσαρμοσμένο τόσο σε πηλώδη όσο και σε αμμώδη εδάφη.

• Blatta orientalis (Ανατολίτικη κατσαρίδα)

Το ακμαίο έχει μήκος 25 - 30 mm και στα δύο φύλα και χρώμα ερυθροκαστανό έως μαύρο, πιο σκούρο στα ενήλικα στάδια. Ο ωόσακος είναι μεγάλος (10 x 5 mm) και έχει το ίδιο χρώμα με το ενήλικο. Στο αρσενικό οι πτέρυγες σκεπάζουν την κοιλιά και στο θηλυκό υπάρχουν πολύ μικρές πρόσθιες πτέρυγες και λείπουν οι οπίσθιες. Κανένα φύλο δεν έχει την ικανότητα να πετά. Ζει κατά μέσο όρο 4 - 4,5 μήνες και κάθε φορά που ωοτοκεί παράγει 5 - 10 ωόσακους με 16 περίπου ωά στον καθένα. Προτιμά θερμοκρασίες 20 - 29°C, γι’ αυτό και την συναντάμε σε θέσεις όπως φρεάτια, υπόγεια, κελάρια, σωλήνες, τουαλέτες, πίσω από ηλεκτρικές συσκευές και σε άλλους υγρούς εξωτερικούς αλλά και εσωτερικούς χώρους.

    Η υγειονομική τους σημασία είναι μεγαλύτερη από ότι πιστεύεται, γιατί συγκρατούν παθογόνα βακτήρια, μεταφέρουν ιούς και μύκητες που προσβάλλουν τον άνθρωπο. Γνωστά είδη ελμίνθων που προσβάλλουν τα ζώα και τον άνθρωπο, έχουν ως ενδιάμεσο ξενιστή και την κατσαρίδα. Η συνήθεια τους να τρέφονται με περιττώματα όσο και με τις τροφές του ανθρώπου αποτελεί δείγμα για τον πιθανό κίνδυνο της υγείας του ανθρώπου. Έχουν βρεθεί κατσαρίδες μολυσμένες με 40 περίπου είδη βακτηρίων, όπως εκείνα της λέπρας, δυσεντερίας, βουβωνικής πανώλης, παιδικής διάρροιας, τυφοειδούς πυρετού, γαστρεντερίτιδας κ.α. Διάφοροι ιοί, όπως αυτοί της της μολυσματικής ηπατίτιδας και της πολιομυελίτιδας μπορεί να μεταδοθούν επίσης με κατσαρίδες. Αλλεργικές εκδηλώσεις όπως δερματίτιδες, οιδήματα των βλεφαρίδων κ.α. έχουν αποδοθεί σε άμεση επαφή του ανθρώπου με κατσαρίδες. Τα τελευταία χρόνια έχει βρεθεί ότι ορισμένα είδη κατσαρίδων εκκρίνουν ουσίες που είναι καρκινογόνες ή προκαλούν μεταλλαγές και βρίσκονται στα αποχωρήματά τους. Με τη συνήθειά τους να αποβάλουν ημιπεφθείσα τροφή και αποχωρήματα πάνω στις τροφές ενώ συνεχίζουν να τρέφονται, τις κάνει ακόμα πιο επικίνδυνες, όπως και το γεγονός ότι τρέφονται κατά την διάρκεια της νύχτας και συχνά δεν γίνονται αντιληπτές. Τέλος, μελέτες έχουν δείξει τη σημασία των αποχωρημάτων των κατσαρίδων στις αλλεργίες και το άσθμα στον άνθρωπο.

α) Μέτρα υγιεινής

    Σημαντικός παράγοντας για την εμφάνιση κατσαρίδων σε ένα χώρο είναι η έλλειψη υγιεινής, χωρίς απαραίτητα αυτό να σημαίνει πως οι κατσαρίδες δεν θα εμφανιστούν και στους πιο καθαρούς χώρους, όταν οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας το επιτρέπουν. Η καθημερινή καθαριότητα, επισκευή κατασκευών, απομάκρυνση άχρηστων υλικών και τροφών από τις κατοικίες είναι κάποια απαραίτητα μέτρα που μπορούν εύκολα να υλοποιηθούν και έχουν ως αποτέλεσμα την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των υπολειμματικών ψεκασμών. Η καθαριότητα και η απομάκρυνση θέσεων - καταφυγίων όπως χαρτοκιβώτια κ.α. δεν μπορούν να μειώσουν τον αριθμό των κατσαρίδων, αλλά τις δημιουργούν στρες με αποτέλεσμα να γίνονται πιο ευαίσθητες σε δολώματα και επεμβάσεις σε σχισμές και ρωγμές σε τοίχους.

β) Έλεγχος της παρουσίας τους

    Στόχος μας είναι η μείωση του πληθυσμού των κατσαρίδων κάτω από το όριο ανεκτής πυκνότητας αυτών. Ως όριο ανεκτής πυκνότητας θεωρείται το να δει κανείς μία κατσαρίδα σε μία εβδομάδα. Για να βρούμε το επίπεδο παρουσίας των κατσαρίδων σε έναν χώρο χρησιμοποιούμε ειδικές κολλητικές παγίδες που περιέχουν τροφικό δόλωμα ή φερομόνες.

γ) Χημική καταπολέμηση

    Για την καταπολέμησή των κατσαρίδων η «Σμινθέας» εφαρμόζει κυρίως υπολειμματικούς ψεκασμούς και ειδικά ελκυστικά κατσαριδοκτόνα δολώματα σε μορφή ζελέ. Οι υπολειμματικοί ψεκασμοί στα σημεία όπου συχνάζουν, φωλιάζουν και αναπαράγονται οι κατσαρίδες (ρωγμές, υπόγεια, φρεάτια εσωτερικά και εξωτερικά του χώρου, γύρω από σωληνώσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, γύρω από ηλεκτρικές συσκευές, σε σοβατεπί κ.τ.λ.) δίνουν αποτελεσματική και ακίνδυνη για τον άνθρωπο και το περιβάλλον αντιμετώπιση. Ειδικά για την αντιμετώπιση της μικρής Γερμανικής κατσαρίδας Blattella germanica, η οποία καταπολεμάται δυσκολότερα από όλα τα άλλα είδη λόγω του ταχύτατου πολλαπλασιασμού της και του ότι αφήνουν τα αυγά τους σε σημεία που ο ψεκασμός συνήθως δε φτάνει, η εταιρία μας τοποθετεί ειδικά ελκυστικά κατσαριδοκτόνα δολώματα σε μορφή ζελέ σε θέσεις όπου συχνάζουν οι κατσαρίδες. Η μέθοδος αυτή έχει τέλεια αποτελέσματα και την εφαρμόζουμε σε χώρους ευαίσθητους, όπως νοσοκομεία, κατοικίες, εστιατόρια, ξενοδοχεία κτλ. αλλά και σε σημεία όπου δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε υπολειμματικό ψεκασμό.
    Ωστόσο, λόγω της ανεξέλεγκτης χρήσης εντομοκτόνων από τις νοικοκυρές οι κατσαρίδες έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα σε πολλά εντομοκτόνα. Γι’ αυτό συνιστάται η καταπολέμηση αυτών να γίνεται από ειδικό συνεργείο απεντομώσεων.